Tin tức

Nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim?

1. Nguyên nhân nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim là bệnh thuộc hội chứng động mạch vành cấp xảy ra khi một phần hoặc toàn bộ động mạch vành (động mạch đóng vai trò quan trọng trong cung cấp và lưu thông máu, chất dinh dưỡng đến nuôi dưỡng các tế bào cơ tim) bị tắc nghẽn vì bất kỳ nguyên nhân nào.

Khi lượng máu nuôi tim bị giảm đi do sự tắc nghẽn tại động mạch vành, hoạt động của cơ tim sẽ bị suy yếu dần và dẫn đến những biến chứng nặng nề, thậm chí có thể tử vong.

Hội chứng động mạch vành cấp gồm có: nhồi máu cơ tim có ST chênh lên (STEMI),nhồi máu cơ tim không có ST chênh lên (NSTEMI) và cơn đau thắt ngực không ổn định.

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim được chia thành các nhóm sau:

1.1 Do xơ vữa động mạch:

Đây là nguyên nhân nhồi máu cơ tim thường gặp nhất. Khi cơ thể bệnh nhân tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch nói chung và nhồi máu nói riêng, các hoạt chất như Cholesterol, Canxi, Protein, các mảnh vỡ tế bào hoặc các tế bào viêm tích tụ trong động mạch vành tạo thành các mảng xơ vữa.

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim phổ biến hàng đầu là xơ vữa động mạch (Ảnh: sưu tầm)

Những mảng xơ vữa này có tính chất cứng ở bên ngoài và mềm ở bên trong. Khi các mảng xơ vữa cứng dần, lớp vỏ bên ngoài sẽ bị nứt, các tiểu cầu sẽ được huy động đến vùng tổn thương của động mạch vành và các cục máu đông hình thành xung quanh mảng xơ vữa. Cục máu đông này sẽ làm tắc nghẽn động mạch vành, kết quả là nguồn máu nuôi dưỡng cơ tim bị mất, cơ tim sẽ thiếu oxy và chất dinh dưỡng từ đó chết đi, các triệu chứng nhồi máu cơ tim sẽ xuất hiện.

1.2 Không do xơ vữa động mạch:

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim này hiếm gặp hơn, thường liên quan đến các bệnh lý bất thường bẩm sinh động mạch vành như dị dạng, rò, sai chỗ xuất phát… Mỗi động mạch vành gửi máu đến một phần khác nhau của cơ tim, khi một nhánh nào đó bất thường, vùng cơ tim đó sẽ không được cấp máu đầy đủ, đây cũng là một nguyên nhân gây ra bệnh lý này.

1.3 Một số nguyên nhân khác:

Các nguyên nhân nhồi máu cơ tim khác, có thể kể đến:

Thuyên tắc động mạch vành thứ phát.
Co thắt mạch vành nguyên phát.
Dị tật bẩm sinh mạch vành: một số người có dị tật mạch vành bẩm sinh, khiến cho luồng máu đến tim bị cản trở.
Thiếu máu cục bộ do dùng ma túy (như cocaine, ephedrine, amphetamine).
Từng bị chấn thương mạch vành.
Các yếu tố làm tăng nhu cầu oxy: Các tình trạng như cường giáp, gắng sức quá mức, và sốt có thể làm tăng nhu cầu của tim về oxy, gây ra nhồi máu cơ tim.
Các yếu tố làm giảm khả năng cung cấp oxy: Bệnh thiếu máu nặng hoặc các tình trạng khác có thể giảm khả năng cung cấp oxy đến tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Viêm động mạch: Viêm động mạch là một tình trạng viêm nhiễm của các động mạch, có thể dẫn đến sự co thắt và nhồi máu.
Bóc tách động mạch chủ: là một tình trạng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến luồng máu đến tim.
Bệnh phổi cấp tính: Một số bệnh phổi cấp tính có thể gây ra thiếu oxy trong máu, góp phần vào sự nhồi máu cơ tim.

2. Triệu chứng nhồi máu cơ tim

Triệu chứng nhồi máu cơ tim phổ biến là đau thắt ngực, thường xuất hiện sớm và gặp nhiều nhất, với mức độ đau từ nhẹ đến dữ dội, cảm giác áp lực, nặng nề, căng tức hoặc bóp nghẹt sau xương ức. Đau có thể lan từ ngực xuống cánh tay (thường là cánh tay trái, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến cả hai cánh tay), hàm, cổ, lưng và bụng.

Nhồi máu cơ tim có thể dẫn đến tử vong (Ảnh: sưu tầm)

Các triệu chứng kèm theo như: Lâng lâng hoặc chóng mặt, đổ mồ hôi, khó thở, buồn nôn, nôn, lo lắng, ho hoặc thở khò khè.

Một số bệnh nhân có thể không có triệu chứng đau ngực mà chỉ có những biểu hiện khác như rối loạn tri giác, ngất hoặc hôn mê, tụt huyết áp, tăng đường huyết, mệt mỏi, hồi hộp, khó thở…

3. Yếu tố tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim

3.1 Các yếu tố có thể thay đổi được:

Các nguyên nhân nhồi máu cơ tim khác:

Các vấn đề về tâm lý như căng thẳng trong công việc và cuộc sống, thường suy nghĩ tiêu cực, lo âu, trầm cảm, ít được hỗ trợ xã hội…
Chế độ ăn nhiều dầu mỡ, các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, ăn nhiều muối, đồ uống có gas, nước ngọt, các loại thực phẩm chế biến sẵn, thịt đỏ…
Hút thuốc lá : Thuốc lá làm tăng đến 50% nguy cơ nhồi máu cơ tim và với tỷ lệ tử vong là hơn 60 – 85 %.
Thừa cân, béo phì.
Lười vận động hoặc ít hoạt động thể dục thể thao.
Sử dụng rượu bia thường xuyên.
Các bệnh lý có nguy cơ trên tim mạch như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu.

3.2 Các yếu tố không thể thay đổi được:

Tuổi cao: Bệnh nhồi máu cơ tim tăng dần theo tuổi.
Giới tính: Nam giới có tỷ lệ nhồi máu cơ tim cao hơn nữ giới.
Phụ nữ mãn kinh có tỷ lệ bị nhồi máu cơ tim cao.
Tiền sử gia đình có người bị các bệnh lý tim mạch.
Chủng tộc: Người dân ở khu vực Đông Á và Nam Á có tỷ lệ nhồi máu cơ tim cao

4. Phòng ngừa nhồi máu cơ tim

Đối với những yếu tố, nguyên nhân nhồi máu cơ tim không thể thay đổi được thì chúng ta phải chấp nhận các nguy cơ có thể xảy ra. Tuy nhiên, mỗi người đều có thể lựa chọn cho mình lối sống tích cực để góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim

Lựa chọn lối sống khoa học: tập thể dục đều đặn theo kế hoạch, chế độ ăn hạn chế đường, muối, chất béo bão hoà, thời gian nghỉ ngơi hợp lý…
Ngừng hút thuốc lá.
Giảm uống rượu bia.
Duy trì BMI ở mức dưới 23 kg/m2.
Thăm khám định kỳ để được bác sĩ theo dõi tình trạng sức khoẻ.

Những người bệnh mắc nhồi máu cơ tim cần được điều trị tại các trung tâm tim mạch có đơn vị can thiệp động mạch vành, đảm bảo đủ khả năng chẩn đoán và tiến hành các can thiệp chuyên sâu như: can thiệp động mạch vành qua da, phẫu thuật bắc cầu nối động mạch. Đặc biệt có đủ khả năng cấp cứu và hồi sức tim mạch khi tình trạng suy tim tiến triển nặng.