Nhồi Máu Cơ Tim Là Gì?
1. Nhồi máu cơ tim là gì?
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi dòng máu nuôi cơ tim bị tắc nghẽn hoàn toàn. Nguyên nhân dẫn đến tắc nghẽn thường do cục máu đông hình thành trong lòng động mạch vành. Khi mạch máu bị tắc, tim không được cung cấp oxy, dẫn đến hoại tử tế bào tim chỉ sau 20 – 40 phút.
Nhồi máu cơ tim sống được bao lâu tùy thuộc sức khỏe tổng thể người bệnh (Ảnh: sưu tầm)
Nếu bệnh nhân không được cấp cứu kịp thời, vùng cơ tim bị hoại tử sẽ ngày càng lan rộng, dẫn đến suy tim, loạn nhịp tim hoặc ngừng tim đột ngột.
2. Nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim không xảy ra đột ngột mà thường là kết quả của một quá trình tích tụ dần dần trong cơ thể. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
- Mảng xơ vữa trong động mạch vành bị vỡ: Các mảng bám xơ vữa (gồm cholesterol, chất béo, canxi) tích tụ trong động mạch vành theo thời gian. Khi một mảng xơ vữa bị nứt vỡ, cơ thể phản ứng bằng cách tạo cục máu đông để “vá” chỗ tổn thương. Tuy nhiên, cục máu đông này có thể chặn hoàn toàn dòng máu, dẫn đến thiếu máu cơ tim cấp tính.
- Sự hình thành huyết khối quá nhanh: Một số bệnh nhân có cơ địa dễ đông máu, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
- Co thắt động mạch vành: Một số trường hợp, dù không có xơ vữa, nhưng mạch vành vẫn bị co thắt mạnh, gây tắc nghẽn tạm thời, ngăn chặn lưu lượng máu đến tim, gây nên thiếu máu cơ tim. Hiện tượng này có thể xảy ra do căng thẳng, hút thuốc lá, lạnh đột ngột hoặc lạm dụng chất kích thích.
- Các bệnh lý nền: Người mắc một số bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường hay béo phì có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cao hơn những người khỏe mạnh.
3. Nhận biết triệu chứng khi bị nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim chủ yếu xuất hiện với triệu chứng đau ngực như sau:
- Cơn đau cường độ mạnh, chiếm khoảng 50% trường hợp và thường là dấu hiệu đầu tiên.
- Đau tập trung ở giữa lồng ngực, phía sau xương ức, có thể lan rộng đến hàm dưới, vai, và đặc biệt là vùng cánh tay bên trái. Nó gây cảm giác đè nặng trước ngực và co thắt.
- Thường bắt đầu tự nhiên, đặc biệt khi ở trạng thái nghỉ ngơi, đôi khi sau khi gắng sức hoặc trong tình trạng căng thẳng.
- Cơn đau này có thể đi kèm với các triệu chứng như khó chịu, mất ý thức và ngừng tim.
Đôi khi, các triệu chứng có thể ít cụ thể hơn, làm cho việc xác định trở nên khó khăn hơn. Những biểu hiện này có thể bao gồm mệt mỏi cường độ cao, đổ mồ hôi, tái nhợt, khó thở, bồn chồn, và đánh trống ngực. Điều này tạo ra thách thức trong việc thực hiện các biện pháp sơ cứu và xử trí nhồi máu cơ tim.
Nhận biết được những dấu hiệu nhồi máu cơ tim sớm có vai trò rất quan trọng giúp gia tăng tỷ lệ sống sót và giảm biến chứng ở người bệnh (Ảnh: sưu tầm)
Một số trường hợp nhồi máu cơ tim có thể không có triệu chứng, được gọi là nhồi máu không triệu chứng hoặc thầm lặng (không đau, không khó chịu). Đây thường là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân tiểu đường và người già. Chẩn đoán thường được thực hiện sau vài giờ hoặc vài ngày, khi có biến chứng phát triển hoặc thậm chí là sau khi khám sức khỏe định kỳ.
4. Những người có khả năng cao mắc nhồi máu cơ tim?
Đối với những người trải qua dấu hiệu đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim là một vấn đề nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể phải đối mặt với cơn nhồi máu cấp và rủi ro tử vong có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp cơn đau thắt ngực xuất hiện đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước, đặc biệt là ở những đối tượng có nguy cơ cao sau đây:
- Người có tiền sử về nhồi máu cơ tim
- Người có mức mỡ máu cao và xơ vữa động mạch
- Người mắc bệnh đái tháo đường
- Người có áp lực máu cao
- Người béo phì
- Người trải qua tình trạng căng thẳng (stress)
- Người hút thuốc lá
- Người tiêu thụ bia rượu
- Người cao tuổi
Đặc biệt, khi các điều kiện bất lợi xuất hiện và gây tăng nhanh nhịp tim, như việc tiếp xúc với lạnh đột ngột, gắng sức, trạng thái căng thẳng (stress), ăn quá nhiều… cũng có thể gây ra tình trạng nguy hiểm và người thân cần chuẩn bị tâm lý xử trí nhồi máu cơ tim ngay.
Để phòng tránh cơn nhồi máu cơ tim cấp, tầm soát và khám tim mạch định kỳ là rất quan trọng. Hơn nữa một lối sống lành mạnh cũng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
