Vai trò quan trọng của xét nghiệm Beta2 Microglobulin
Xét nghiệm Beta2 Microglobulin đóng vai trò quan trọng không thể phủ nhận trong việc phát hiện các loại ung thư như bệnh bạch cầu, u tủy xương đa dạng, ung thư hạch bạch huyết,… cũng hỗ trợ trong việc chẩn đoán các vấn đề liên quan đến chức năng của thận.
1. Vai trò quan trọng của xét nghiệm Beta2 Microglobulin
Xét nghiệm Beta2 Microglobulin có nhiều ý nghĩa trong chẩn đoán và điều trị bệnh, đặc biệt nó đóng vai trò quan trọng trong hai lĩnh vực sau:
1.1 Chẩn đoán bệnh thận và biến chứng bệnh thận
Do trọng lượng phân tử nhỏ, β2M dễ dàng được lọc qua cầu thận và gần như hoàn toàn tái hấp thu ở ống lượn, vì vậy khi chức năng lọc của thận giảm, β2M sẽ tăng lên trong máu.
Nồng độ β2M trong máu có thể tăng cao trong nhiều tình trạng bệnh lý như viêm cầu thận cấp tính và mạn tính, thận đa nang, tổn thương thận do tăng huyết áp, và thận do đái tháo đường. Sự tăng này thường liên quan đến sự giảm khả năng lọc của thận.
Bài tiết của β2M qua nước tiểu cũng tăng khi ống thận bị tổn thương, như trong trường hợp hoại tử ống thận cấp, viêm khe thận, phản ứng thải ghép sau ghép thận, hoại tử ống thận do nhiễm khuẩn niệu, ngộ độc thuốc, tắc nghẽn thận.
Ở những người bị suy thận, khi nồng độ β2M trong máu tăng, nồng độ Creatinin cũng tăng. Tuy nhiên, sự tăng của Creatinin không phản ánh chính xác mức độ giảm chức năng lọc của thận trong giai đoạn muộn, vì có hiện tượng tăng bài tiết ở ống thận. Ngược lại, β2M được lọc và tái hấp thu gần như hoàn toàn ở ống thận (99.9%), do đó nó là một chỉ số cảnh báo sớm về sự thay đổi chức năng thận.
Ở những người phải chạy thận nhân tạo trong thời gian dài, sự lắng đọng của β2M có thể gây ra các biến chứng ở hệ tim mạch, xương khớp, suy dinh dưỡng, đặc biệt nguy hiểm ở những người cao tuổi.
1.2 Trong việc chẩn đoán ung thư
Nồng độ β2M tăng trong một số loại ung thư như u tủy xương, u hạch ác tính, bạch cầu lympho mạn.
Việc xét nghiệm β2M trong dịch não tủy (CFS) có thể chỉ ra sự ảnh hưởng của ung thư tế bào máu đến não và tủy xương. Xét nghiệm β2M cũng có thể giúp xác định các trường hợp mắc u tủy xương.
Ngoài ra, xét nghiệm β2M còn được sử dụng để đánh giá phản ứng điều trị trong các trường hợp dưới đây:
- Nếu β2M tăng, có thể nguy cơ của sự lan rộng của ung thư hoặc phương pháp điều trị không hiệu quả.
- Nếu β2M giảm, có thể phương pháp điều trị đang hiệu quả.
- Nếu β2M ổn định, không thay đổi, có thể bệnh đang ở trạng thái ổn định.
- Nếu β2M giảm sau đó tăng lại, có thể ung thư đang tái phát sau điều trị.
2. Ý nghĩa xét nghiệm Beta-2-microglobulin
2.1 Ý nghĩa beta-2-microglobulin trong chẩn đoán ung thư
Nồng độ beta-2-microglobulin huyết tương có thể tăng lên trong một số ung thư như: u đa tủy xương, các u hạch ác tính và trong bệnh bạch cầu lympho mạn. Ở bệnh nhân đã được chẩn đoán những bệnh này, mức độ tăng có ý nghĩa của beta-2-microglobulin huyết tương cho thấy một tiên lượng ít giá trị hơn.
Trên các bệnh nhân có bệnh lý này, khi nồng độ beta-2-microglobulin huyết tương <4 μg/mL sẽ tương quan với tỷ lệ sống sót cao hơn. Một bệnh nhân có định lượng beta-2-microglobulin huyết tương cao> 4 μg/mL có thời gian sống sót trung bình chỉ là 12 tháng, trong khi bệnh nhân có mức beta2-microglobulin huyết tương thấp < 4 μg/mL có thời gian sống sót trung bình là 43 tháng.
Để đánh giá tiên lượng, Hệ thống phân giai đoạn quốc tế (International Staging System) còn còn chia u đa tủy xương thành 3 giai đoạn dựa vào beta-2-microglobulin và albumin huyết thanh:
- Giai đoạn 1: Beta-2-microglobulin <3,5μg/mL và albumin huyết thanh ≥ 35g/L.
- Giai đoạn 2: Beta-2-microglobulin từ 3,5 đến 5,5 μg/mL và albumin huyết thanh bất kỳ hoặc mức độ beta-2-microglobulin <3,5 μg/mL và albumin huyết thanh < 35g/L.
- Giai đoạn 3: Beta-2-microglobulin ≥5,5 μg/L .
2.2 Ý nghĩa beta-2-microglobulin trong chẩn đoán bệnh thận
Nếu mức độ beta-2-microglobulin huyết tương tăng và trong nước tiểu giảm thì rối loạn có thể liên quan đến sự suy giảm chức năng lọc của cầu thận. Nếu mức độ beta-2-microglobulin trong huyết tương giảm nhưng trong nước tiểu lại tăng thì có thể bệnh nhân bị bệnh thận do tổn thương ống thận, dẫn đến chức năng tái hấp thu của ống lượn gần bị giảm.
Ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo trong một thời gian dài, sự tăng mức độ beta-2-microglobulin huyết tương có liên quan đến bệnh thận thoái hóa dạng bột do lọc máu. Ở bệnh nhân ghép thận, sự tăng mức độ beta-2-microglobulin trong nước tiểu có thể chỉ ra một sự thải ghép sớm.
Mức độ beta-2-microglobulin huyết tương cũng có thể tăng trong một số bệnh lý khác như bệnh thận thoái hóa dạng bột do lọc máu, nhiễm độc Cadmium (Cd) hoặc thủy nhân (Hg), biến chứng thận do đái tháo đường type 2 (thường được đánh giá kèm với nồng độ Cystatin-C huyết tương).
Sự tăng mức độ beta-2-microglobulin trong dịch não tủy ở bệnh nhân HIV/AIDS cho thấy bệnh có thể đã liên quan đến hệ thống thần kinh trung ương.
3. Đánh giá kết quả xét nghiệm Beta2 Microglobulin
Với những người có sức khỏe bình thường, việc xét nghiệm Beta2 Microglobulin trong huyết thanh hoặc huyết tương thường nằm trong khoảng từ 0 đến 3 μg/mL hoặc từ 0 đến 3 mg/L. Đối với mức độ của β2M trong nước tiểu, nó thường ở mức từ 0 đến 0,3 μg/mL hoặc từ 0 đến 0,3 mg/L.
Sự suy giảm của chỉ số β2M trong huyết tương thường được coi là trong giới hạn bình thường. Tuy nhiên, đối với mức độ của β2M trong nước tiểu và dịch não tủy, thường thấp đến mức không thể phát hiện được trong điều kiện bình thường.
